کتابخانههای عمومی ایران
کتابخانه با تمدن ایران و اسلام آمیخته است. با این حال کتابخانههای عمومی جدید در ایران از دوره مشروطه و توسط مردم شکل گرفتهاند. چند دهه بعد از این شکلگیری، در سال 1344 قانون به پشتیبانی از کتابخانههای عمومی درآمد و «قانون تأسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها» تصویب شد. پس از این قانون بر سرعت رشد تعداد کتابخانههای عمومی افزوده میشود. گذر زمان اشکالها و نارساییهایی را در این قانون نشان داد و به این سبب در سال 1382 قانون جدیدی با عنوان «قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی کشور» برای کتابخانههای عمومی تصویب شد. بر اساس این قانون «نهاد کتابخانههای عمومی کشور» به عنوان سازمان عمومی و غیردولتی شکل میگیرد و شبکهای از کتابخانهها را در شهرها و روستاهای ایران مدیریت میکند. بر اساس برنامه راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور (1399) مأموریت نهاد عبارت است از:
تقویت هدفمند کتابخانههای عمومی ایران در ابعادِ:
قانونی (با رویکرد تنظیمگری و نظارت)؛
آموزشی (در سطوح نگرش، انگیزش، دانش و مهارت)؛
زیرساختی (مجموعه، فناوری، فضا و تجهیزات)؛
علمی (استانداردسازی و حل مسئله)؛
اقتصادی (توسعه و پایدارسازی منابع و بهینهسازی مصارف).
همچنین کتابخانههای عمومی در ایران مأموریت دارند برای بهبود زندگی مردم، خدمات و برنامههایی را بر اساس سه کارویژه آگاهانش، آموزش و آفرینش طراحی و عرضه کنند. این کتابخانهها با برگزیدن ارزش «کاربرمحوری» تلاش میکنند به «میدان محلی آگاهانش، آموزش و آفرینش» تبدیل شوند.
کتابخانه مرکزی یزد
طرح احداث کتابخانه مرکزی یزد در سال 1374 تصویب و ساخت پروژه در سال 1376 آغاز شد.
در این سالها، پروژه کتابخانه مرکزی یزد در اختیار شهرداری یزد، اداره کل مسکن و شهرسازی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری قرار داشت.
در نهایت در سال 1397، نهاد کتابخانههای عمومی کشور با تحویل پروژه نیمه تمام از شهرداری یزد و تخصیص اعتبار، تکمیل و بهرهبرداری از کتابخانه را در اولویت قرار داد.
کتابخانه مرکزی یزد در زمینی به مساحت 9010 مترمربع و زیربنای 8456 مترمربع در 4 طبقه بهطور کامل تجهیز و در بهمن ماه سال 1398 آماده افتتاح شد. اما شیوع بیماری کرونا، افتتاح و بهرهبرداری از کتابخانه را به تاخیر انداخت.
این کتابخانه بهعنوان دهمین کتابخانه مرکزی استانی با طراحی استاندارد فضا و تجهیزاتِ بازطراحیشده و مدرن و همچنین پیشبینی بیش از 40 خدمت کتابخانهای در تاریخ 9 بهمن 1399 افتتاح شد.