نگاه ما به گذشته غالباً با حسرت و آه و افسوس همراه است. «چی بودیم، چی شدیم»، «یاد گذشتهها بهخیر»، «آن وقتها چهقدر همهچیز سادهتر بود»، «قبلاً آدمها چهقدر صمیمیتر بودند» و دهها جملة مشابه دیگر برای رساندن این مفهوم که گذشتهها بهتر بود، به کار برده میشود. شاید گذشت زمان، حرکت به سمت پیری و مرگ مهمترین عاملی باشد که باعث میشود ما به سالهای قبل، حتی اگر به سن ما هم قد ندهد و مربوط به پدران و پدربزرگانمان باشد، نگاهی همراه با دلتنگی داشته باشیم و مدام حسرت بخوریم که «چه زود گذشت». احتمالاً این افکار مانند یک سازوکار دفاعی عمل میکنند تا با غرق شدن در آن، کمی با مرگ بازی کنیم. از سوی دیگر وقتی جنگ و آشوب و ناملایمتها و پیچیدگیهای زندگی امروز را میبینیم، به عقب برمیگردیم تا با تصور این که در گذشته چنین چیزهایی وجود نداشته یا کمتر وجود داشته، دردهایمان تسکین پیدا کنند.